डोकेदुखीवर घरगुती उपाय – मित्रहो डोकेदुखी ही आपणा सर्वांना जाणवणाऱ्या नेहमीच्या समस्यांपैकी एक आहे. या डोकेदुखीचे मुख्यतः चार प्रकारांमध्ये आपण वर्गीकरण करू शकतो. सायनस , टेन्शन किंवा मानसिक ताणजन्य डोकेदुखी, मायग्रेन म्हणजे अर्धशिशी आणि क्लस्टर डोकेदुखी. डोकेदुखी ही वेगवेगळ्या कारणांमुळे सुरू होऊ शकते, यामध्ये डीहायड्रेशन, जास्त किंवा कमी झोप, मान दुखी, डोळ्यांवर ताण येणे, मज्जासंस्थेमध्ये बिघाड होणे, आनुवंशिक, धूम्रपान, मद्यपान, उन्हात काम करणे, मेंदूमधील रक्तवाहिन्यांचे आकुंचन, आणि काही प्रकारचे शारीरिक सौम्य किंवा गंभीर आजार.
डोकेदुखीवर घरगुती उपाय
बरेचदा आपण डोकेदुखी थांबवण्यासाठी औषधाच्या दुकानातून तात्पुरती औषधे घेतो. पण वैद्यकीय सल्ल्याशिवाय अशी औषधे वारंवार घेतल्यास त्याचे दुष्परिणाम होऊ शकतात. आज आपण असे काही नैसर्गिक उपाय पाहणार आहोत ज्याने आपली डोकेदुखी सहज आणि लवकर बरी होऊ शकेल.

भरपूर पाणी प्या
दिवसभरात योग्य आणि व्यवस्थित प्रमाणात पाणी पिल्याने डोकेदुखी थांबण्यास मदत होते. डिहायड्रेशन म्हणजेच निर्जलीकरण हे डोकेदुखीचे सर्रास आढळणारे कारण आहे. अशावेळी साधे थंड पाणी पिल्यास झटकन डोकेदुखी थांबते. दिवसभरात आठ ते दहा ग्लास पाणी पिल्यास शरीरातील अनावश्यक toxins शहराच्या बाहेर टाकली जातात आणि डोकेदुखीची समस्या आहे दूर राहते.
डोकेदुखीसाठी शांत झोप घ्या
अर्धवट झोप किंवा जागरण झाल्यास डोकेदुखी सुरू होते. अशावेळी डोकेदुखी पासून आराम मिळवण्यासाठी शांत झोपणे हा चांगला उपाय ठरतो. चांगली झोप लागल्यास मनाला शांती मिळते. शरीराला तसेच मेंदूला आराम मिळतो आणि डोकेदुखी थांबते.
बहुगुणी कोरफडीचे फायदे – तुमच्या आरोग्यासाठी ठरू शकते संजीवनी
डोकेदुखीवर लिंबू आणि कोमट पाणी प्या
बऱ्याच वेळा पोटात गॅस वाढल्याने, त्याचप्रमाणे अपचन असल्यास डोकेदुखी सुरू होते. अशा डोकेदुखी पासून मुक्त होण्यासाठी एक क्लास कोमट पाणी घ्यावे. या पाण्यात एक रसाळ लिंबू पिळावे. आपल्याला आंबट पाण्याचा त्रास होत असेल, तर त्यात अर्धा चमचा मध टाकावा. ज्या माणसांना वरचेवर गॅसमुळे डोकेदुखी होते, त्यांनी सकाळच्या वेळी उपाशीपोटी हा उपाय नक्की करावा.

टाळूवर तेल मसाज करा
डोकेदुखी पासून आराम मिळवण्यासाठी कोमट तेलाने मसाज करणे हा अतिशय चांगला उपाय ठरतो. मसाज केल्याने डोक्याच्या स्नायूंना व्यायाम मिळतो आणि त्यामुळे रक्तप्रवाह वाढुन डोके दुखणे कमी होते. म्हणूनच थोडीफार डोकेदुखी असल्यास खोबरेल, तेल बदाम किंवा राईच्या तेलाने आपण टाळूची मालीश करू शकतो.
डोकेदुखीसाठी चंदनाचा वापर करा
चंदनाची पूड पाण्यात पेस्ट करून कपाळावर लावल्यास. उन्हातून किंवा उष्णतेमुळे किंवा तापामुळे सुरू झालेली डोकेदुखी थांबू शकते. चंदनाच्या दाह विरोधी गुणांमुळे आपल्याला थंडावा प्राप्त होऊन डोकेदुखी थांबू शकते.
डोकेदुखीसाठी आल्याचा वापर करा
डोकेदुखी पासून आराम मिळवण्यासाठी आपल्या नेहमीच्या वापरातले आले आपण वापरू शकतो. आल्यामध्ये असलेल्या घटकांमुळे डोकेदुखीचा उपचार करता येतो. आल्याचा रस आणि लिंबाचा रस समप्रमाणात घेऊन तो रस दिवसातून एक किंवा दोन वेळा थोडा प्याल्याने डोकेदुखी थांबते.
आले उगाळून कपाळावर लावता येते त्याशिवाय सुके आले म्हणजेच सुंठ उगाळून कपाळावर लावल्यास ज्वरामधील डोकेदुखी किंवा उष्णतेमुळे सुरू झाली डोकेदुखी त्वरित थांबते

डोकेदुखीसाठी पुदीना वापरा
डोकेदुखीसाठी आपण पुदिन्याचा वापर सुद्धा करू शकतो पुदिन्यांमध्ये असलेल्या मेंथोल हे डोकेदुखीसाठी अत्यंत प्रभावी आहे. पुदिनाच्या पानांची पेस्ट करून ती कपाळावर लावता येते किंवा पुदिना आणि तुळस त्यांचा एकत्र रस करून कपाळावर घड्या ठेवल्यास डोकेदुखी थांबते पुदिनाप्रमाणेच कोथिंबीर ही दाह निवारक असल्याकारणाने डोकेदुखी थांबवण्यास उपयोगी ठरते.
पुदिना – पेपरमिंट तेल डोकेदुखीसाठी कसे वापरावे ?
पुदिना मधील मेंथोल रक्तवाहिन्या मोकळ्या करण्यास मदत करते. आपण पुदिना तेल म्हणजेच पेपरमिंट तेल मध्ये थोडे बदाम तेल आणि थोडे राईचे तेल पाण्यात घेऊन त्यात फडका भिजवून घ्यावा तो फडका कपाळावर ठेवल्याने डोकेदुखी थांबण्यास मदत होते. याचप्रमाणे पुदिना वाटून घेऊन त्या वाटणाचा कपाळावर लेप दिल्यास डोकेदुखी थांबते.
डोकेदुखीवर तुळस वापरा
ताणलेल्या स्नायूंमुळे होणारी डोकेदुखी दूर करण्यासाठी तुळशी खूप चांगली आहे. २-३ तुळशीची पाने १ कप पाण्यात उकळा. थोडे मध घालून चहासारखे प्या. याशिवाय तुळशीची काही पाने चावून खा. तुळशीच्या तेलाने मसाज करा.
तुळस कशी वापरावी?
सर्व प्रथम, एक कप पाण्यात तीन किंवा चार तुळशीची पाने काही मिनिटे उकळण्यासाठी ठेवा. 2. चहामध्ये काही प्रमाणात मध टाकूनही तुम्ही चहा पिऊ शकता.
याशिवाय एका भांड्यात एक चमचा तुळशीची पाने किंवा तुळशीच्या तेलाचे काही थेंब टाका आणि नंतर त्या पाण्यातून वाफ घेण्याचा प्रयत्न करा.
याशिवाय तुळशीची काही पाने चावा किंवा कोणत्याही आवश्यक तेलात तुळशीचे तेल मिसळून कपाळावर मसाज करा.
मातांनी नक्की वाचा – शाळकरी मुलांचा आहार कसा असावा ?
डोकेदुखीवर आईस पॅकने आराम मिळवा
कपाळावर बर्फ ठेवल्याने डोकेदुखीमध्ये खूप आराम मिळतो. त्यामुळे रक्ताभिसरण व्यवस्थित सुरू होते. जर तुमची डोकेदुखी तणावामुळे होत असेल तर ही पद्धत खूप फायदेशीर आहे.
काही बर्फाचे तुकडे कापडात गुंडाळा, काही वेळ डोक्यावर ठेवा. तुम्ही तुमच्या डोक्यावर फ्रोझन भाज्यांचे पॅकेट देखील ठेवू शकता, ते बर्फाच्या पॅकचे देखील काम करते. बर्फ कधीही थेट ठेवू नका, यामुळे त्वचेचे नुकसान होऊ शकते.
आईस पॅक घ्या आणि नंतर मानेच्या मागच्या बाजूला लावा आणि तुम्हाला मायग्रेनच्या वेदनापासून आराम मिळेल. सर्व प्रथम एक स्वच्छ कापड घ्या आणि नंतर थंड बर्फ पाण्यात टाका. आता ते कापड पिळून घ्या आणि काही मिनिटे कपाळावर ठेवा.याप्रमाणे ही प्रक्रिया पुन्हा पुन्हा करा.
याशिवाय थंड पाण्याच्या पट्ट्याही डोक्यावर ठेवता येतात. 10 मिनिटे ठेवा आणि थोड्या वेळाने असे करत रहा, जोपर्यंत तुम्हाला आराम मिळत नाही.
डोकेदुखीसाठी गरम पाणी वापरा
सर्व प्रथम पाणी प्या आणि 1-1 घोट थोडे थोडे प्या. तुम्ही इलेक्ट्रॉल पाण्यात मिसळूनही पिऊ शकता. याशिवाय ज्यूसही पिऊ शकता.
जेव्हा तुम्हाला डोकेदुखी असते तेव्हा अल्कोहोल पिऊ नका कारण ते शरीराचे निर्जलीकरण करते.
गळ्यात गरम पाण्याची पिशवी ठेवल्यानेही खूप आराम मिळतो. तणावामुळे आपल्या डोक्यात आणि पाठीत वेदना सुरू होतात, विश्रांतीसाठी कोमट पाणी करणे चांगले.
गरम पाण्याच्या पिशवीने बॅक मसाज करा. गरम पाण्याने शॉवर घ्या. याशिवाय झोपण्यापूर्वी कोमट पाण्यात पाय टाकून १० मिनिटे बसा. असे केल्याने तुमच्या डोक्यालाही आराम मिळेल आणि तुम्हाला चांगली झोप लागेल.
डोकेदुखीसाठी सफरचंद खा
डोकेदुखी दूर करण्यासाठी सफरचंद उपयुक्त आहे. हे खाल्ल्याने शरीरातील अॅसिडचे संतुलन राहते. कधीकधी हिरव्या सफरचंदाचा फक्त वास घेतल्याने मायग्रेनचा त्रास कमी होतो. सकाळी डोके दुखत असेल तर सफरचंद कापून त्यात हलके मीठ टाकून सकाळी खावे. त्यानंतर थोडे पाणी प्या. याशिवाय एका भांड्यात पाणी गरम करून त्यात ३-४ चमचे सफरचंद व्हिनेगर घाला. आता ते पाण्याने वाफ घ्या. यामुळे तुम्हाला त्वरित आराम मिळेल.
सफरचंद आणि सफरचंद सायडर व्हिनेगर या दोन्हीमध्ये शरीरातील आम्ल आणि क्षार संतुलित करण्याचे गुणधर्म आहेत. यामुळे डोकेदुखीपासून लवकर आराम मि
डोकेदुखीसाठी लवंगा वापरा
लवंग खाल्ल्याने चिंतेमुळे होणारी डोकेदुखी कमी होते. त्यामुळे थंडावाही मिळतो. काही लवंगा बारीक करून स्वच्छ कपड्यात बांधा. आता जेव्हा जेव्हा वेदना होतात तेव्हा त्याचा वास घ्या. याशिवाय खोबरेल तेलात लवंगाचे तेल मिसळून डोक्याची मालिश करा.
याशिवाय दोन चमचे खोबरेल तेल, एक चमचा समुद्री मीठ आणि दोन थेंब लवंग तेल एकत्र करून कपाळावर लावा.
शारीरिक दुखापती – प्रथमोपचार व व्यवस्थापन
डोकेदुखीसाठी चहा प्या
आपल्या भारतात डोके दुखत असेल तर कुटुंबातील सर्व सदस्य सर्वात आधी म्हणतील 1 कप गरम चहा प्या. लगेच बरे होईल. अनेकांना चहाची अशी सवय असते की कधीच चहा मिळाला नाही तर वेदना होऊ लागतात. डोकेदुखीवर चहा हा रामबाण उपाय आहे. चहा हे उत्तेजक पेय आहे. आले वेलची टाकून चहा बनवून प्या, तुम्हाला नक्कीच आराम मिळेल.
डोकेदुखीसाठी दालचिनीचा वापरा
ही एक औषधी वनस्पती आहे जी डोकेदुखीमध्ये आराम देते. अनेक वेळा आपले डोके थंड हवेमुळे दुखते. थंड हवेच्या जास्त संपर्कामुळे डोकेदुखी सुरू होते. दालचिनी बारीक करून पावडर बनवा. त्यात थोडे पाणी घालून पेस्ट बनवा. ते कपाळावर लावा आणि 30 मिनिटे आरामात बसा. आता ते कोमट पाण्याने धुवा. डोकेदुखीत आराम मिळेल.
डोकेदुखीसाठी विडयाच्या पानाचा वापर करा
विड्याचे पान भरपूर थंडावा देते. यामुळे काही मिनिटांत डोकेदुखी दूर होते. 2-3 पाने बारीक करून पेस्ट बनवा. आता ते तुमच्या कपाळावर लावा आणि 30 मिनिटांनी धुवा. यानंतर तुम्हाला आराम मिळेल. याशिवाय तोंडात सुपारी चावा.
डोकेदुखीसाठी रोझमेरी तेलाचा वापर करा
रोझमेरी तेलामध्ये असलेल्या रोझमेरिनिक ऍसिडमध्ये दाहक-विरोधी आणि आरामदायी गुणधर्म असतात जे डोकेदुखीवर उपचार करण्यास मदत करतात.
सर्व प्रथम कपाळावर कोणत्याही आवश्यक तेलात रोझमेरी तेल मिसळून मालिश करा…
याशिवाय तुम्ही हर्बल टी देखील बनवू शकता.
सर्व प्रथम, एक चमचा रोझमेरीची ठेचलेली पाने आणि एक चमचा ऋषीची पाने एक कप पाण्यात घ्या. आता 10 मिनिटे उकळायला ठेवा. उकळताना हे भांडे झाकून ठेवावे. आता चहा कोमट होण्यासाठी ठेवा आणि मग प्या.
आपण हा चहा दिवसभरात दोन किंवा तीन वेळा पुन्हा केला पाहिजे. जर तुमच्याकडे या औषधी वनस्पती नसतील तर तुम्ही इतर औषधी वनस्पतींपासूनही चहा बनवू शकता.
टीप – रोझमेरी तेल उच्च रक्तदाब किंवा अपस्माराने ग्रस्त असलेल्या लोकांसाठी नाही.

डोकेदुखी टाळण्यासाठी लॅव्हेंडर तेल वापरा
डोकेदुखी टाळण्यासाठी लॅव्हेंडर तेल हा उपाय आहे. लॅव्हेंडर तेलाचा वास घेतल्याने तुम्हाला डोकेदुखीच्या समस्येपासून खूप आराम मिळतो. एका संशोधनानुसार, लॅव्हेंडर तेल देखील मायग्रेनची लक्षणे दूर करण्यास मदत करते.’
टिश्यू पेपरवर लॅव्हेंडर तेलाचे काही थेंब टाका आणि मग त्या कागदाचा वास घ्या.
याशिवाय दोन कप उकळत्या पाण्यात लैव्हेंडर तेलाचे दोन थेंब टाका. 2. नंतर त्या पाण्याने काही मिनिटे वाफ घ्या.
याशिवाय बदाम किंवा ऑलिव्ह ऑईल सारख्या आवश्यक तेलात लॅव्हेंडर तेलाचे दोन किंवा तीन थेंब घेऊ शकता. त्यानंतर या तेलाने कपाळाला मसाज करा.
टीप – पिण्यासाठी लॅव्हेंडर तेल कधीही वापरू नका.
डोकेदुखीसाठी घरगुती उपाय – योग आणि ध्यान करा
नियमित योगासन केल्याने तणावग्रस्त डोकेदुखी दूर होते. जर तुम्हाला डोकेदुखीचा त्रास होत असेल तर थोडा वेळ आरामशीर मुद्रेत बसणे देखील फायदेशीर आहे. याशिवाय नियमित सराव ज्यामध्ये योगासने आणि प्राणायाम (नाडी शोधन प्राणायाम आणि भ्रमरी प्राणायाम) यांचा समावेश होतो तो खूप प्रभावी आहे.
डोकेदुखीसाठी एक्यूप्रेशर उपाय घ्या
पायांमधले प्रेशर पॉइंट्स डोकेदुखीचा त्रास कमी करू शकतात. हे पॉइंट्स अंगठा आणि त्याच्या शेजारच्या बोटाच्या मध्यभागी थोडेसे खालच्या बाजूला असतात. या पॉइंटवर हलका मसाज केल्यास, तसंच एका मिनिटापर्यंत दाब दिल्यास डोकेदुखी कमी होण्यास मदत होते.
डोकेदुखीसाठी डॉक्टरांना कधी भेटायचे?
बहुतेक डोकेदुखीमध्ये प्राणघातक स्थितीची लक्षणे नसतात. तथापि, डोक्याला दुखापत झाल्यानंतर डोकेदुखी उद्भवल्यास आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा. खालील लक्षणांसह डोकेदुखी असल्यास आपण ताबडतोब डॉक्टरांना कॉल करणे आवश्यक आहे:
तंद्री, ताप, उलट्या, अस्वस्थता, बोलण्याचे विकार, अशक्तपणा, धाप लागणे, ,गोंधळ होणे
पिवळसर-हिरवे वाहणारे नाक आणि घसा खवखव, डोळ्यांभोवतीचा दाब ही लक्षणे असल्यास देखील तुमच्या डॉक्टरांनी दाखवून घ्या.
FAQ
डोकं दुखत असल्यास काय करावे?
आपले डोके ज्या ठिकाणी दुखत असेल त्या भागावर अंगठा आणि कंरगळीच्या साह्याने हळूहळू दाब द्यावा. अश्या प्रकारे कमीत कमी दहा ते पंधरा मिनिटे दाब दिल्यावर डोकेदुखीचीतीव्रता कमी होऊन आराम मिळेल. त्याचप्रमाणे गरम पाण्याने अंघोळ, पुदिना तेल लावणे, कोल्ड कॉम्प्रेस घेणे, चंदन किंवा आल्याचा रस लावणे यानेही आराम मिळतो.
नैसर्गिकरित्या 2 मिनिटांत डोकेदुखीपासून कशी सुटका मिळेल?
आपले डोके ज्या ठिकाणी दुखत असेल त्या भागावर अंगठा आणि कंरगळीच्या साह्याने हळूहळू दाब द्यावा त्याच प्रमाणे तुमच्या तर्जनीच्या अगदी टोकाने मानेचा मागचा भाग दाबण्याचा प्रयत्न करा यामुळे मायग्रेन किंवा डोकेदुखी जवळजवळ त्वरित दूर होण्यास मदत करू शकते.
मला सतत डोकेदुखी का होत आहे?
डोकेदुखीचे मुख्यतः तीन प्रकारांमध्ये आपण वर्गीकरण करू शकतो. टेन्शन किंवा मानसिक ताणजन्य डोकेदुखी, मायग्रेन म्हणजे अर्धशिशी आणि क्लस्टर डोकेदुखी. डोकेदुखी ही वेगवेगळ्या कारणांमुळे सुरू होऊ शकते, यामध्ये डीहायड्रेशन, जास्त किंवा कमी झोप, मान दुखी, डोळ्यांवर ताण येणे, मज्जासंस्थेमध्ये बिघाड होणे, आनुवंशिक, धूम्रपान, मद्यपान, उन्हात काम करणे, मेंदूमधील रक्तवाहिन्यांचे आकुंचन, आणि काही प्रकारचे शारीरिक सौम्य किंवा गंभीर आजार.
डोकेदुखी वर उपाय काय?
दिवसभरात योग्य आणि व्यवस्थित प्रमाणात पाणी पिल्याने डोकेदुखी थांबण्यास मदत होते. डिहायड्रेशन म्हणजेच निर्जलीकरण हे डोकेदुखीचे सर्रास आढळणारे कारण आहे. अशावेळी साधे थंड पाणी पिल्यास झटकन डोकेदुखी थांबते. दिवसभरात आठ ते दहा ग्लास पाणी पिल्यास शरीरातील अनावश्यक toxins शहराच्या बाहेर टाकली जातात आणि डोकेदुखीची समस्या आहे दूर राहते.
अर्धवट झोप किंवा जागरण झाल्यास डोकेदुखी सुरू होते. अशावेळी डोकेदुखी पासून आराम मिळवण्यासाठी शांत झोपणे हा चांगला उपाय ठरतो. चांगली झोप लागल्यास मनाला शांती मिळते. शरीराला तसेच मेंदूला आराम मिळतो आणि डोकेदुखी थांबते.
निष्कर्ष
कधीकधी डोकेदुखी बरा करण्यासाठी प्रेमळ स्पर्शाची गरज नसते. त्यामुळे पुढच्या वेळी डोके दुखत असताना औषध घेण्यापूर्वी कोणीतरी प्रेमळ मसाज करायला सांगा, तुम्हाला आराम मिळेल.
आम्ही तुम्हाला डोकेदुखीसाठी घरगुती उपाय सांगितले ज्याद्वारे तुम्ही कोणतेही औषध न घेता घरी सहज उपचार करू शकता. आता जेव्हा जेव्हा तुम्हाला डोकेदुखीचा त्रास होतो तेव्हा वेदनाशामक औषध घेण्याची गरज नसते, फक्त यापैकी कोणताही उपाय करून तुम्ही तुमच्या डोकेदुखीपासून मुक्त होऊ शकता.
जर तुम्हाला खूप दिवसांपासून डोकेदुखी होत असेल आणि या पद्धतींनंतरही ती बरी होत नसेल, तर तुम्ही डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. कधीकधी या साध्या दिसणाऱ्या डोकेदुखीची काही भयंकर कारणे असू शकतात.
अनेक वेळा सतत टीव्ही पाहणे, मोबाईल आणि कॉम्प्युटर वापरणे यामुळे डोकेदुखी देखील होते, त्यामुळे या सर्वांचा योग्य वापर करणे गरजेचे आहे, जेणेकरून तुमच्या शरीराला इजा होणार नाही. डोळ्यांच्या संख्येत वाढ झाल्यामुळे डोकेदुखी देखील होते, म्हणून आपण डोळ्याच्या डॉक्टरांचा सल्ला घेऊ शकता.