महात्मा गांधी निबंध मराठी | Mahatma Gandhi Essay In Marathi – महात्मा गांधींनी भारतावर जितका मोठा प्रभाव पाडला, तितका मोठा प्रभाव एखाद्या राष्ट्रावर निर्माण करणे खरोखरच दुर्मिळ आहे. मोहनदास करमचंद गांधी ज्यांच्या नावात सन्माननीय महात्मा जोडले गेले आहेत, ते भारतीय वकील, राजकारणी आणि वसाहतविरोधी राष्ट्रवादी होते. शिवाय, गांधी ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध अत्यंत यशस्वी अहिंसक प्रतिकार करून पुढे आले. शिवाय, हा माणूस जगभरातील अनेक नागरी हक्क आणि स्वातंत्र्य चळवळींनी प्रेरित होता.
महात्मा गांधी निबंध मराठी | Mahatma Gandhi Essay In Marathi
प्रारंभिक जीवन
2 ऑक्टोबर 1869 रोजी महात्मा गांधी या जगात आले. या महान व्यक्तिमत्त्वाचा जन्म एका भारतीय गुजराती कुटुंबात झाला. या माणसाचे कायद्याचे प्रशिक्षण लंडनमधील इनर टेंपलमध्ये झाले. त्याच्या महानतेची निर्मिती दक्षिण आफ्रिकेत झाली. महात्मा गांधींनी आपल्या आयुष्यातील महत्त्वाचा काळ इथे घालवला.
शिवाय, दक्षिण आफ्रिकेत महात्मा गांधींनी त्यांचे कुटुंब वाढवले. सर्वात लक्षात घेण्याजोगे, येथे गांधींनी अहिंसक प्रतिकार वापरून नागरी हक्कांसाठी लढा दिला.
आयुष्य बदलणाऱ्या घटना
महात्मा गांधी जेव्हा दक्षिण आफ्रिकेत आले तेव्हा त्यांना त्यांच्या त्वचेच्या रंगामुळे वांशिक भेदभावाला सामोरे जावे लागले. एकदा युरोपियन लोकांसह स्टेजकोचवर प्रवास करत असताना, त्यांना जमिनीवर ड्रायव्हरजवळ बसण्यास सांगितले. महात्मा गांधी नकार देऊन पुढे आले कारण त्यांच्यासाठी हा मोठा अपमान होता. त्यामुळे नकार दिल्याने गांधींना मारहाण सहन करावी लागली.
दुसऱ्या एका घटनेत महात्मा गांधींना दक्षिण आफ्रिकेतील पीटरमेरिट्झबर्ग येथे जबरदस्तीने ट्रेन सोडण्यास भाग पाडले गेले. प्रथम श्रेणी सोडण्यास त्याने ठाम नकार दिल्याने हे घडले. त्यामुळे त्यांनी संपूर्ण रात्र रेल्वे स्थानकात कापत काढली. निव्वळ वांशिक भेदभावाच्या अशा घटना या महापुरुषाच्या विचारसरणीला आकार देण्यास निश्‍चितच कारणीभूत ठरल्या. शेवटी, महात्मा गांधींनी ब्रिटीश साम्राज्यात आपल्या लोकांच्या भूमिकेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण करण्यास सुरुवात केली.
स्वातंत्र्याचा संघर्ष
1915 मध्ये महात्मा गांधी भारतात परत आले. तोपर्यंत या माणसाच्या प्रतिष्ठेत लक्षणीय वाढ झाली होती. शिवाय, महात्मा गांधी एक प्रमुख भारतीय राष्ट्रवादी म्हणून प्रसिद्ध झाले. त्यांच्या परतल्यानंतर, गांधी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचा भाग बनले. 1920 मध्ये या माणसाने काँग्रेसचे नेतृत्व केले.
स्वातंत्र्य चळवळीचा एक भाग म्हणून महात्मा गांधींनी चंपारण सत्याग्रह, खेडा सत्याग्रह, खिलाफत, असहकार, मिठाचा सत्याग्रह, सविनय कायदेभंग आणि भारत छोडो यासारख्या महत्त्वाच्या चळवळी सुरू केल्या. यावरून भारतीय स्वातंत्र्यासाठी या माणसाचे मोठे योगदान दिसून येते.
अहिंसा तत्त्वज्ञान
महात्मा गांधी हे अहिंसेचे मोठे पुरस्कर्ते होते. खरं तर, आपण सुरक्षितपणे म्हणू शकतो की ते अहिंसेच्या तत्त्वाचे प्रवर्तक होते. शिवाय, ही संकल्पना इतक्या मोठ्या प्रमाणात राजकीय स्तरावर लागू करणारे ते पहिले व्यक्ती होते. हा माणूस नेहमी लोकांना अहिंसेचे किंवा अहिंसेचे महत्त्व सांगत असे.
जर तुम्हाला गांधींच्या अहिंसा किंवा अहिंसाविषयीच्या विचारांबद्दल अधिक जाणून घ्यायचे असेल, तर त्यांचे प्रसिद्ध आत्मचरित्र “द स्टोरी ऑफ माय एक्सपेरिमेंट्स विथ ट्रुथ” पहा.
महात्मा गांधींचा अहिंसेला कट्टर पाठिंबा दर्शवणारी एक घटना म्हणजे चौरी-चौरा घटना. या घटनेत संतप्त आंदोलकांनी पोलिस ठाण्यावर हल्ला करून पोलिसांची जाळपोळ केली. त्यामुळे बावीस पोलिसांचा मृत्यू झाला. सर्वात उल्लेखनीय बाब म्हणजे या घटनेमुळे गांधीजींनी सुरू असलेली यशस्वी असहकार चळवळ थांबवली होती.
कोणत्याही प्रकारच्या हिंसाचाराच्या विरोधात असल्याने त्यांनी असहकार आंदोलन थांबवण्यासाठी हा निर्णय घेतला. तो एक कट्टर माणूस होता जो कोणत्याही प्रकारच्या हिंसाचाराने आपल्या चळवळीला कलंकित करणे कधीही सहन करणार नाही.
महात्मा गांधी हे एक असे व्यक्ती होते ज्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य देशासाठी दिले. लोक त्यांना राष्ट्रपिता म्हणून संबोधतात यात शंका नाही. गरीब, शोषित आणि खालच्या जातीतील लोकांबद्दलची त्यांची सहानुभूती अतुलनीय आहे. या महापुरुषाचा केवळ भारतातच नव्हे तर जगभरात आदर आहे.
महात्मा गांधी निबंध मराठी | mahatma gandhi essay in marathi
महात्मा गांधी हे भारताचे राष्ट्रपिता आणि स्वातंत्र्यसैनिक होते. त्यांनी अहिंसा आणि सत्याग्रह या मार्गाने भारताला ब्रिटिश साम्राज्यापासून मुक्त केले. गांधीजींचे जीवन आणि तत्त्वज्ञान केवळ भारतासाठीच नव्हे तर संपूर्ण जगासाठी प्रेरणादायी आहे.
मोहनदास करमचंद गांधी यांचा जन्म २ ऑक्टोबर १८६९ रोजी गुजरातमधील पोरबंदर येथे झाला. त्यांचे वडील करमचंद गांधी हे पोरबंदरचे दिवाण होते, तर आई पुतलीबाई ही धार्मिक विचारांची सद्गृहिणी होती. गांधीजींनी मुंबईतून मॅट्रिकची परीक्षा उत्तीर्ण केली आणि नंतर इंग्लंडमध्ये वकिलीचे शिक्षण घेतले.
१८९३ मध्ये गांधीजी दक्षिण आफ्रिकेत वकिली करण्यासाठी गेले. तेथे त्यांना रंगभेद धोरणामुळे अनेक प्रकारचा अन्याय सहन करावा लागला. याच काळात त्यांनी सत्याग्रह (सत्याचा आग्रह) आणि अहिंसा (हिंसा न करणे) या तत्त्वांचा अवलंब करून संघर्ष सुरू केला.
१९१५ मध्ये गांधीजी भारतात परतले आणि स्वातंत्र्य चळवळीत सक्रिय झाले. त्यांनी चंपारण आणि खेडा सत्याग्रह, असहकार आंदोलन, दांडी मार्च, भारत छोडो आंदोलन अनेक आंदोलने चालवली
त्यांच्या नेतृत्वाखाली भारतीय जनता एकत्र आली आणि अखेर १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी भारत स्वतंत्र झाला.
गांधीजींची तत्त्वे
- अहिंसा – हिंसा न करता न्याय मिळवणे.
- सत्याग्रह – सत्याच्या मार्गाने प्रतिकार करणे.
- स्वदेशी – देशी उत्पादनांचा वापर.
- सर्वधर्म समभाव – सर्व धर्मांचा आदर.
मृत्यू आणि वारसा
३० जानेवारी १९४८ रोजी नाथूराम गोडसे या व्यक्तीने गोळी झाडून गांधीजींची हत्या केली. तरीही, त्यांचे विचार आजही जगभर प्रेरणादायी आहेत. संयुक्त राष्ट्रसंघाने २ ऑक्टोबर हा आंतरराष्ट्रीय अहिंसा दिन म्हणून पाळला जातो.
महात्मा गांधी हे केवळ एक नेते नव्हते, तर मानवतेचे प्रतीक होते. त्यांचे जीवन आणि तत्त्वज्ञान आपल्याला न्याय, समता आणि शांततेचा मार्ग दाखवते. “बदल तूच असावा, जग बदलायचे असेल तर” हे त्यांचे संदेश आजही प्रासंगिक आहे.
महात्मा गांधी जयंती निबंध | mahatma gandhi nibandh marathi
महात्मा गांधी जयंती हा भारतातील एक महत्त्वाचा राष्ट्रीय सण आहे. २ ऑक्टोबर रोजी गांधीजींचा जन्मदिवस म्हणून हा दिन साजरा केला जातो. या दिवसाला आंतरराष्ट्रीय अहिंसा दिन म्हणूनही ओळखले जाते कारण गांधीजींच्या जीवनाचा मुख्य आदर्श म्हणजे अहिंसा. त्यांनी स्वातंत्र्यलढ्यात सत्य आणि अहिंसेचा मार्ग अवलंबून भारताला ब्रिटिश साम्राज्यापासून मुक्त करण्यासाठी मोठे योगदान दिले.
गांधीजींचा जन्म २ ऑक्टोबर १८६९ रोजी गुजरातमधील पोरबंदर येथे झाला. त्यांचे पूर्ण नाव मोहनदास करमचंद गांधी असे होते. त्यांनी इंग्लंडमध्ये वकिलीचे शिक्षण घेतले आणि नंतर दक्षिण आफ्रिकेत राहून तेथील भारतीयांच्या हक्कांसाठी लढा दिला. तेथेच त्यांना रंगभेदाचा सामना करावा लागला आणि त्यांनी सत्याग्रहाचा मार्ग शोधून काढला.
भारतात परतल्यानंतर गांधीजी भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत सामील झाले. त्यांनी चंपारण सत्याग्रह, असहकार आंदोलन, दांडी मार्च आणि भारत छोडो आंदोलनासारख्या महत्त्वाच्या चळवळी चालवल्या. त्यांच्या नेतृत्वाखाली लाखो भारतीय एकत्र आले आणि अहिंसेच्या बळावर ब्रिटिश सरकारला भारत सोडण्यास भाग पाडले.
गांधीजी केवळ एक राजकीय नेते नव्हते तर ते समाजसुधारकही होते. त्यांनी अस्पृश्यता निर्मूलन, ग्रामोद्योग, स्वदेशीचा प्रचार आणि स्त्री शिक्षणासारख्या गोष्टींवर भर दिला. त्यांचे “स्वच्छता हीच ईश्वरभक्ती” हे विचार आजही प्रेरणादायी आहेत.
३० जानेवारी १९४८ रोजी नाथूराम गोडसेने गांधीजींची हत्या केली. पण त्यांचे तत्त्वज्ञान आणि आदर्श आजही जगभर पाळले जातात. २ ऑक्टोबर रोजी शाळा, कार्यालये आणि सार्वजनिक संस्थांमध्ये गांधीजींच्या विचारांचा प्रसार केला जातो. त्यांच्या जीवनातून आपण साधेपणा, सचोटी आणि समाजसेवेचे धडे घेऊ शकतो. गांधीजींचा संदेश स्पष्ट आहे – “जगात बदल घडवायचा असेल तर प्रथम स्वतःमध्ये बदल घडवा.”
महात्मा गांधी निबंध | mahatma gandhi nibandh
महात्मा गांधी – हे नाव ऐकताच मनात एका धोतरघालून चालणाऱ्या बुजुर्ग व्यक्तीचे चित्र उभे राहते, ज्यांच्या हातात लाठी आणि डोळ्यांमध्ये एक अदम्य इच्छाशक्ती दिसते. त्यांना ‘बापू’ म्हटल्यावर मन भरून येते, कारण ते खरोखरच भारतमातेचे सर्वप्रिय पुत्र होते. एक मजेदार गोष्ट म्हणजे, लहानपणी मोहनदासला भीती वाटायची – रात्री अंधारात एकटे जाण्याची, भूतांची, भुताटकीच्या कथा ऐकून त्याला झोपही नाही लागायची! पण याच मुलाने मोठे होऊन संपूर्ण ब्रिटिश साम्राज्याला घाबरवून सोडले!
त्यांच्या जीवनातील एक रोचक प्रसंग म्हणजे जेव्हा ते वकील होऊन दक्षिण आफ्रिकेत गेले, तेव्हा त्यांना प्रथम वर्गाच्या डब्यातून ट्रेनमधून खाली फेकण्यात आले. हीच घटना त्यांच्या जीवनाचा वळण बदलणारी ठरली. ‘सत्याग्रह’ या शस्त्राचा शोध याच अन्यायामुळे लागला. गांधीजींनी सिद्ध केले की सत्य आणि अहिंसा या दोन शस्त्रांपुढे तरवारीचा काहीच उपयोग नाही.
त्यांच्या चळवळीतले काही प्रसंग मनोरंजक होते – दांडी यात्रेला निघालेल्या गांधीजींना पोलिसांनी अटक केली नाही, कारण त्यांना समजले नव्हते की मीठ बनवणे हा कसला गुन्हा आहे! त्यांच्या आश्रमातील दिनचर्या मात्र खूप कठोर होती – प्रातःकाळी ४ वाजता उठणे, चरखा कातणे, स्वतःची स्वच्छता स्वतः करणे. एकदा एक पत्रकार त्यांना भेटायला आला तेव्हा गांधीजी स्वतःचे कपडे धुत होते. पत्रकारने विचारले, “बापू, तुम्ही एवढे मोठे नेते, तरी हे काम का करता?” गांधीजी हसत म्हणाले, “माझ्या आईने मला शिकवले होते की स्वतःचे काम दुसऱ्यावर टाकू नये.”
त्यांच्या जीवनाचा शेवटही विचित्र होता. ‘हे राम’ अशी अंतिम उक्ती म्हणत त्यांनी प्राण सोडला, पण मृत्यूपूर्वीच्या रात्री ते दिल्लीतील एका सभेत बोलले होते की “जर माझ्या मृत्यूनंतर कोणी माझ्या प्रतिमेसमोर माथा टेकत असेल तर तो माझा अपमानच करतो आहे.” आज आपण त्यांच्या फोटोसमोर माथा टेकतो, पण त्यांच्या विचारांना आचरणात आणत नाही हेच खरे अपमान आहे. गांधीजींचे सर्वात महत्त्वाचे तत्त्व म्हणजे – “जगा असेच जगायचे असेल तर, बदल स्वतःपासून सुरू करा.” त्यांच्या जीवनातील सर्वात मोठा धडा म्हणजे – साधेपणा हाच खरा विलास आहे.
महात्मा गांधी निबंध मराठी 1000 शब्द | mahatma gandhi nibandh marathi
प्रस्तावना
महात्मा गांधी हे केवळ एक व्यक्ती नव्हते तर एक जीवनशैली, एक तत्त्वज्ञान आणि एक क्रांती होती. “बापू” म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या मोहनदास करमचंद गांधी यांनी अहिंसा आणि सत्याग्रह या शस्त्रांनी ब्रिटिश साम्राज्यशाहीला नमवले. त्यांचे जीवन हे एक प्रेरणादायी कथा आहे जी आजही जगभरातील लाखो लोकांना प्रेरणा देत आहे.
प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण
मोहनदास करमचंद गांधी यांचा जन्म २ ऑक्टोबर १८६९ रोजी गुजरातमधील पोरबंदर येथे झाला. त्यांचे वडील करमचंद गांधी हे पोरबंदर संस्थानचे दिवाण होते तर आई पुतलीबाई ही धार्मिक विचारांची स्त्री होती. लहानपणी मोहनदास सामान्य मुलासारखाच होता – भित्रा, शरमीळा आणि अभ्यासात मध्यम. एकदा तर त्यांनी शिक्षकाने दिलेल्या ‘काळोख’ या शब्दाचे स्पेलिंग चुकीचे लिहिल्यामुळे त्यांच्या हाताला ठोसा मारला गेला होता!
मॅट्रिकच्या परीक्षेत उत्तीर्ण झाल्यावर त्यांनी इंग्लंडमध्ये वकिलीचे शिक्षण घेण्याचा निर्णय घेतला. हिंदू धर्मात परदेश जाणे निषिद्ध मानल्या जात असताना त्यांनी हे धाडस केले. इंग्लंडमध्ये असताना ते शाकाहारी, सादे जीवन आणि विविध धर्मांचा अभ्यास याकडे आकर्षित झाले.
दक्षिण आफ्रिकेतील काळ : सत्याग्रहाचा जन्म
१८९३ मध्ये गांधीजी दक्षिण आफ्रिकेत वकिली करण्यासाठी गेले. तेथे त्यांना रंगभेद धोरणामुळे अनेक अपमान सहन करावे लागले. एक प्रसंग ऐतिहासिक ठरला – प्रथम श्रेणीच्या रेल्वे डब्यात प्रवेश केल्याबद्दल त्यांना पोलिसांनी ट्रेनतून बाहेर फेकले. ही घटना त्यांच्या जीवनाचा वळण बदलणारी ठरली. त्यांनी दक्षिण आफ्रिकेतील भारतीय समुदायाच्या हक्कांसाठी लढा सुरू केला. याच काळात त्यांनी ‘सत्याग्रह’ (सत्याचा आग्रह) आणि ‘अहिंसा’ या तत्त्वांचा विकास केला.
भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील भूमिका
१९१५ मध्ये गांधीजी भारतात परतले आणि गोपाळ कृष्ण गोखले यांच्या सल्ल्यानुसार संपूर्ण भारताचा प्रवास करून देशाच्या परिस्थितीचा अभ्यास केला. त्यांनी भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीला एक नवी दिशा दिली.
चंपारण आणि खेडा सत्याग्रह (१९१७-१९१८)
बिहारमधील चंपारण येथील शेतकऱ्यांवर ब्रिटिश जमीनदारांनी केलेला अत्याचार पाहून गांधीजी संघर्षासाठी उभे राहिले. हा पहिला मोठा सत्याग्रह होता. त्यानंतर गुजरातमधील खेडा जिल्ह्यात दुष्काळग्रस्त शेतकऱ्यांसाठी करभार माफीची मागणी करण्यात आली.
असहकार आंदोलन (१९२०)
जालियनवाला बाग हत्याकांडानंतर गांधीजींनी ब्रिटिश सरकारच्या संस्थांना बहिष्कार घालण्याचे आवाहन केले. विद्यार्थ्यांनी शाळा-कॉलेजेसोडली, लोकांनी ब्रिटिश माल वापरणे बंद केले आणि अनेकांनी सरकारी नोकऱ्या सोडल्या.
दांडी मार्च (१९३०)
मीठावरील कराच्या विरोधात गांधीजींनी साबरमती आश्रमापासून दांडीपर्यंत ४०० किमी लांबीचा पदयात्रा केली. समुद्रकिनाऱ्यावर मीठ बनवून त्यांनी कायदा मोडला. ही एक प्रतीकात्मक कृती होती जिने संपूर्ण देशात क्रांतीची लाट निर्माण केली.
भारत छोडो आंदोलन (१९४२)
दुसऱ्या महायुद्धात ब्रिटनला भारतीय सहकार्य नाकारण्याच्या मागणीसह “करो या मरो” (“Do or Die”) या घोषणासह गांधीजींनी अंतिम लढा सुरू केला. यामुळे ब्रिटिश सरकारला भारत सोडण्याचा निर्णय घ्यावा लागला.
गांधीजींची तत्त्वे आणि विचारधारा
अहिंसा (Non-violence) – गांधीजींच्या मते, अहिंसा म्हणजे केवळ हिंसा न करणे नव्हे तर प्रेम, सहनशीलता आणि सत्याचा मार्ग आहे. त्यांनी सिद्ध केले की शस्त्राशिवाही सत्तेशी लढा द्यावा शक्य आहे.
सत्याग्रह – सत्याच्या आग्रहाशिवाय कोणत्याही अन्यायाला नामंजूर करण्याची ही पद्धत होती. यामध्ये शांततापूर्ण प्रतिकार, भूक हरताळ, धरना इत्यादी पद्धतींचा समावेश होता.
स्वदेशी – गांधीजींचा विश्वास होता की भारताने स्वतःच्या उद्योगधंद्यांवर भर द्यावा. त्यांनी चरखा आणि खादीचा प्रचार केला.
सर्वधर्म समभाव – त्यांचा विश्वास होता की सर्व धर्म समान आहेत आणि मानवतेची सेवा हाच खरा धर्म आहे.
वैयक्तिक जीवन आणि स्वभाव
गांधीजी अत्यंत साधे जीवन जगत. त्यांच्या मालमत्तेत फक्त काही पुस्तके, एक चष्मा, एक लाठी आणि काही वस्त्रे होती. ते स्वतःचे कपडे धुत, आश्रमातील कामे करत आणि सर्वांशी समान वागणूक देत. त्यांच्या जीवनातील एक विनोदी प्रसंग म्हणजे, एकदा एक ब्रिटिश अधिकाऱ्याने त्यांना विचारले, “तुम्ही अर्ध्या धोतरात का फिरता?” गांधीजी हसत म्हणाले, “माझ्या देशातील लोकांकडे पुरेसे कपडे नाहीत, मग मी जास्त कपडे कशासाठी घालू?”
मृत्यू आणि वारसा
३० जानेवारी १९४८ रोजी दिल्लीतील बिर्ला हाऊसमध्ये नाथूराम गोडसे या हिंदू चळवळीतील व्यक्तीने गांधीजींची गोळी घालून हत्या केली. त्यांचे अंतिम शब्द “हे राम…” होते.
गांधीजींचा वारसा केवळ भारतापुरता मर्यादित नाही. मार्टिन ल्युथर किंग, नेल्सन मंडेला यांसारख्या जगप्रसिद्ध नेत्यांनी गांधीजींच्या तत्त्वज्ञानापासून प्रेरणा घेतली. संयुक्त राष्ट्रसंघाने २ ऑक्टोबर हा “आंतरराष्ट्रीय अहिंसा दिन” म्हणून पाळला जातो.
निष्कर्ष
महात्मा गांधी हे एक असामान्य व्यक्तिमत्त्व होते ज्यांनी साध्या मार्गाने असंभव दिसणाऱ्या गोष्टी साध्य केल्या. “जग बदलायचे असेल तर स्वतःतून बदल सुरू करा” हा त्यांचा संदेश आजही प्रासंगिक आहे. त्यांचे जीवन आणि तत्त्वज्ञान केवळ इतिहासाचे पान नाही तर भविष्याकडे जाणारा एक प्रकाशमार्ग आहे.
महात्मा गांधी निबंध 10 ओळी | mahatma gandhi essay 10 lines
- परिचय: महात्मा गांधी, ज्यांना ‘बापू’ म्हणून ओळखले जाते, ते भारताचे राष्ट्रपिता आणि स्वातंत्र्यसैनिक होते.
- जन्म आणि शिक्षण: त्यांचा जन्म २ ऑक्टोबर १८६९ रोजी गुजरातमधील पोरबंदर येथे झाला. त्यांनी इंग्लंडमध्ये वकिलीचे शिक्षण घेतले.
- दक्षिण आफ्रिकेतील कार्य: गांधीजींनी दक्षिण आफ्रिकेत राहून भारतीयांच्या हक्कांसाठी लढा दिला.
- सत्याग्रहाची तत्त्वे: त्यांनी सत्य, अहिंसा आणि सत्याग्रह या तत्त्वांवर आधारित चळवळी राबविल्या.
- भारतीय स्वातंत्र्यलढा: १९१५ मध्ये भारतात परतल्यावर त्यांनी ब्रिटिश सरकारविरुद्ध असहकार आंदोलने चालवली.
- चळवळी: दांडी मार्च, असहयोग आंदोलन, भारत छोडो आंदोलन यांसारख्या मोठ्या चळवळी त्यांनी केल्या.
- सामाजिक सुधारणा: गांधीजींनी छुआछूत निर्मूलन, ग्रामोद्धार आणि स्वदेशीचा पुरस्कार केला.
- वैयक्तिक जीवन: ते साधे जीवन जगत आणि सत्य आणि नैतिकतेवर विश्वास ठेवत.
- हत्या: ३० जानेवारी १९४८ रोजी नाथूराम गोडसे याने गोळी घालून त्यांची हत्या केली.
- वारसा: गांधीजींचे विचार आजही जगभर प्रेरणादायी आहेत आणि त्यांना आदराने स्मरण केले जाते.
निष्कर्ष: महात्मा गांधी हे केवळ एक नेते नव्हते, तर ते मानवतेचे प्रतीक होते. त्यांचे आदर्श आजही प्रासंगिक आहेत.
गांधी जयंती भाषण मराठी | mahatma gandhi nibandh in marathi
आदरणीय शिक्षक, पालक आणि प्रिय मित्रांनो,
आज, २ ऑक्टोबर, महात्मा गांधी जयंतीच्या या शुभ दिवशी, आपण सर्वांनी एकत्र येऊन त्यांच्या आदर्शांना आणि तत्त्वांना नमन केले आहे. मोहनदास करमचंद गांधी, ज्यांना आपण प्याराने ‘बापू’ म्हणतो, त्यांनी अहिंसा, सत्य आणि न्यायाच्या मार्गाने भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याला मार्गदर्शन केले.
गांधीजींचे जीवन हे साधेपणा, ईमानदारी आणि समाजसेवेचे एक उत्तम उदाहरण आहे. त्यांनी सत्याग्रह आणि अहिंसेच्या तत्त्वावर विश्वास ठेवून ब्रिटिश साम्राज्यशक्तीला झुकवले. “आपल्याला बदलायचे असेल तर जग बदलू द्या, पण ते बदल आपल्यापासूनच सुरू व्हावे,” हे त्यांचे तत्त्व आजही प्रेरणादायी आहे.
आजच्या युगात, जेथे हिंसा, भेदभाव आणि असहिष्णुता वाढत आहे, तेथे गांधीजींची शिकवण आपल्यासाठी आधारस्तंभ आहे. त्यांनी सांगितलेली “स्वच्छता ही ईश्वरभक्तीसमान आहे” ही संकल्पना आपण स्वच्छ भारत अभियानात पाहू शकतो. त्यांच्या आर्थिक आत्मनिर्भरतेच्या विचारांमुळे ‘स्वदेशी’ चळवळीला बळ मिळाले.
मित्रांनो, गांधीजी केवळ एक व्यक्ती नव्हते, तर एक विचार, एक आदर्श आहेत. आपण त्यांच्या मार्गाने चालून समाजात सकारात्मक बदल घडवून आणू शकतो. चला, आजच्या दिवशी आपण अहिंसा, सत्य आणि करुणेचा संकल्प घेऊ आणि देशाच्या प्रगतीसाठी काम करू.
धन्यवाद!
जय हिंद!