Chandrayan 3 News – भारताचे चांद्रयान 3 आणि रशियाचे लुना 25 या दोन्हींवर जगाच्या नजरा केंद्रित आहेत.…अधिक वाचा
चंद्रयान 3 Vs लुना-25: सध्या भारत आणि रशियामध्ये अंतराळात स्पर्धा सुरू आहे. वास्तविक, दोन्ही देशांची चंद्र मोहीम पुढील आठवड्यात चंद्राच्या दक्षिणेकडे सॉफ्ट लँडिंग करण्याच्या तयारीत आहे. या दोन्ही देशांपैकी कोणता देश प्रथम उतरणार याकडे साऱ्या जगाच्या नजरा लागल्या आहेत. वास्तविक, भारताने 14 जुलै 2023 रोजी तिसरी चंद्र मोहीम चंद्रयान 3 प्रक्षेपित केली. 5 ऑगस्ट रोजी यानाने चंद्राच्या कक्षेत प्रवेश केला आहे. आज चंद्रयान 3 आपल्या अखेरच्या कक्षेत पोहोचले आहे.
Chandrayan 3 News – चंद्रयान – 3 उतरवण्याची भारताची योजना –
प्रक्षेपणानंतर 40 दिवसांच्या आत चंद्रयान – 3 उतरवण्याची भारताची योजना सुरू आहे. यासाठी चंद्रयान 3 हे त्याच्या कक्षेत व्यवस्थितपणे जुळवून घेत आहे. हे यान 23 किंवा 24 ऑगस्ट रोजी चंद्रावर यशस्वीपणे सॉफ्ट लॅंडींग करेल अशी शास्त्रज्ञांना अपेक्षा आहे. त्याच वेळी जवळपास 50 वर्षांनंतर, रशियाने पुन्हा एकदा चंद्र मोहिमेअंतर्गत 10 ऑगस्ट रोजी लुना-25 अवकाशात पाठवून चंद्र संशोधनात शानदार पुनरागमन केले आहे. अवघ्या 11 दिवसांत म्हणजे 21 ऑगस्ट 2023 पर्यंत ते चंद्रावर उतरण्यास तयार असल्याचे वृत्त आहे. शेवटच्या वेळी रशियाने 1976 मध्ये लुना-24 मिशन चंद्रावर पाठवले होते.
चंद्रयान 3 चे वजन लूना – 25 पेक्षा जास्त
चंद्रावर पहिल्या लँडिंगसाठी भारत आणि रशिया यांच्यातील स्पर्धेमुळे अवकाशातील बातम्यांवर लक्ष ठेवणाऱ्या जगभरातील सर्व खगोल प्रेमींमध्ये उत्सुकता निर्माण झाली आहे. Luna-25 चे वजन 1,750 किलो आहे. त्याच वेळी, चंद्रयान 3 चे वजन 3,800 किलो आहे. Luna-25 या यानामध्ये अतिरिक्त इंधन साठवण समस्या टाळण्यात आलेली आहे. यामुळे ते अधिक थेट मार्गाने चंद्रापर्यंत जाण्यास सक्षम आहे. याउलट, चंद्रयान 3 च्या इंधन वाहून नेण्याच्या क्षमतेच्या मर्यादांमुळे, चंद्रावर पोहोचण्यासाठी त्याला अधिक Circular मार्गाची आवश्यकता आहे.
महत्वाचे
हाती आलेल्या बातम्यानुसार रशियाच्या लुना-25 चे बजेट भारताच्या चंद्रयान 3 पेक्षा जास्त असल्याचा अंदाज आहे.
चंद्रावर पोहोचण्यासाठी चांद्रयान 3 ला लुना-25 पेक्षा अधिक चक्राकार मार्ग स्वीकारावा लागेल.
लुना-25 चे वजन चंद्रयान 3 पेक्षा कमी आहे.
चंद्रयान 3 चे वजन 3,800 किलो आहे. तसेच, चंद्रावर पोहोचण्यासाठी अधिक प्रदक्षिणा मार्ग आवश्यक आहे.
चंद्रयान – 3 ची लूना-25 शी टक्कर होऊ शकत नाही
चंद्रयान – 3 सध्या चंद्राच्या कक्षेत फिरत आहे. यावरून हे स्पष्ट झाले आहे की चंद्रयान – 3 चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवापर्यंत पोहोचण्याच्या अगदी समीप आहे. यामुळेच चांद्रयान-3 ची रशियाच्या लुनार मिशन लुना-25 शी टक्कर होणार नाही. जागतिक स्तरावर ही बातमी चर्चेत आहे की, रशियाचे लुना-25 भारतापूर्वी दक्षिण ध्रुवावर पोहोचण्याच्या मार्गावर आहे. यासोबतच दोन मोहिमांमध्ये संघर्ष होऊ शकतो अश्याही हेडलाईन प्रसारीत केल्या जात आहेत. वास्तविक, चंद्राच्या पृष्ठभागावर पोहोचण्याचा दोघांचा मार्ग जवळपास सारखाच आहे.
हे पाण वाचा 👉 व्हॉट्सअॅपमध्ये नवीन फीचर, AI स्टिकर्समुळे चॅटिंग होईल मजेदार
लुना 25 आणि चंद्रयान – 3 च्या बजेटमधील फरक
भारत आणि रशियाच्या चंद्र मोहिमांच्या बजेट मध्ये बरीच तफावत आहे. चांद्रयान-3 चे बजेट 615 कोटी रुपये आहे. त्याच वेळी, रशियाने अद्याप अधिकृतपणे Luna-25 च्या बजेटची घोषणा केलेली नाही, परंतु एका अंदाजानुसार, रशिया या चंद्र मोहिमेवर $ 200 दशलक्ष इतका खर्च करत आहे. ही गुंतवणूक वाहनाची विशिष्ट रचना, वैशिष्ट्ये आणि कार्यक्षमतेवर करण्यात आली आहे.
शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की लुना-25 खूप वेगवान आहे आणि चांद्रयान-3 पूर्वी ते चंद्राच्या पृष्ठभागावर पोहोचेल अशी अपेक्षा आहे. रशियाने आपल्या चंद्र मोहिमेबद्दल कोणालाच माहिती दिली नव्हती. रशियाच्या या मोहिमेशी संबंधित अचानक येणारी बातमी इस्रोसाठी आनंदाची तसेच स्पर्धात्मक सुद्धा आहे. दोन्ही मोहिमांची लँडिंगची वेळ जवळपास सारखीच आहे. रशियाचे लुना-२५ हे व्होस्टोचनी कॉस्मोड्रोम स्पेसपोर्टवरून ११ ऑगस्ट रोजी चंद्रावर गेले. सध्या ते चंद्राच्या पृष्ठभागावर घिरट्या घालत फिरत आहे, परंतु लवकरच ते चंद्राच्या मार्गावरून जाईल. तंत्रज्ञान, वजन आणि इंधन कार्यक्षमतेमुळे ते अधिक थेट मार्ग काढण्यास सक्षम आहे. त्याचबरोबर चंद्रयान – 3 ला अधिक Circular मार्गाचा अवलंब करावा लागणार आहे.
चंद्रयान – 3 मधून काय साध्य होण्याची अपेक्षा आहे?
भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेचे (इस्रो) माजी अध्यक्ष डॉ. के.के. सिवन यांच्या मते, दोन्ही देशांच्या मोहिमेचे लक्ष्य चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवापर्यंत पोहोचण्याचे आहे. यामुळे मिशनच्या निकालात कोण प्रथम उतरेल यावर काही फरक पडणार नाही. त्याउलट, नवीन काहीतरी शोधण्याची ही संधी आहे. ते म्हणाले की, संपूर्ण जगाचे डोळे दोन्ही देशांच्या चांद्र मोहिमेवर आहेत.दोन्ही मोहिमांमधून चंद्राची रचना, इतिहास आणि संसाधन म्हणून क्षमता याबाबत नवीन माहिती मिळणे अपेक्षित आहे. मोहिमेचे परिणाम चंद्राच्या वातावरणाबद्दलची आपली समज वाढवतील. यासोबतच भविष्यातील चांद्र मोहिमांच्या प्रयत्नांचा मार्ग सुकर होईल.
हे पाण वाचा 👉विराट कोहलीबद्दल माहीत नसलेल्या 23 गोष्टी
चंद्राची पृष्ठभाग आणि तेथील आव्हाने
ते म्हणाले की चंद्राचा पृष्ठभाग अद्वितीय आहे आणि आव्हानांनी भरलेला आहे. मिशनचे यश केवळ लँडिंगच्या क्रमाने ठरवले जात नाही. सिवन म्हणाले, ‘चंद्राच्या शोधासाठी उच्च प्रक्षेपण शक्ती आणि प्रगत तंत्रज्ञानाची आवश्यकता असते, यापैकी प्रत्येकाचा संपूर्ण यशासाठी हातभार लागतो.’ चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाच्या शोधासाठी अचूकता, कार्यक्षमता आणि अनुकूलता आवश्यक आहे. भारत आपल्या मेहनतीने, कौशल्याने, हे यश नक्कीच सध्या करेल.’ अंतराळ संशोधनात जगाच्या नव्या रूचीमुळे, भारत आणि रशिया ऐतिहासिक कामगिरीच्या उंबरठ्यावर उभे आहेत. दोन्ही देश पृथ्वीच्या खगोलीय शेजाऱ्याची रहस्ये उघड करण्यासाठी मानवतेच्या शोधाचा नवीन मार्ग तयार करत आहेत.
राष्ट्राच्या आकांक्षा पूर्ण करणे हे मुख्य ध्येय.
चंद्राची रचना, त्याचा इतिहास आणि भविष्यातील एक संसाधन म्हणून चंद्राची उपयुक्तता पडताळणे हे या मोहिमेचे उद्दिष्ट आहे.या दोन्ही मोहिमांवर जगाचे लक्ष आहे. अश्या प्रसंगामधून सुरू होणारी निकोप स्पर्धा ही खगोलीय शोधातील नवी क्षितिजे विस्तारीत करते. “ही स्पर्धा नाविन्यपूर्णतेची भावना निर्माण करते, जी आम्हाला आमची अंतराळ प्रवास क्षमता एकत्रितपणे सुधारण्यासाठी प्रेरित करते,”
ते म्हणाले, ‘आम्ही आमच्या डेडलाइनचे पालन करत पुढे जात आहोत. आमची दृष्टी आमच्या होणाऱ्या खर्चावर सुद्धा आहे. मोहीम किफायतशीर असणे हे एक पैलू आहे परंतु ते आपल्याला ध्येया पर्यन्त पोहोचण्यापासून रोखू शकत नाही. संसाधनाच्या उपयुक्त वापराने, आपल्या राष्ट्राच्या आकांक्षा पूर्ण करणे हे आपले ध्येय आहे.
नासाची आगामी आर्टेमिस-3 मोहीमही सुद्धा सज्ज
चंद्राचा दक्षिण ध्रुव हा तिथे पाण्याच्या उपलब्धतेसाठी शोधला जात आहे. यूएस स्पेस एजन्सी NASA च्या आगामी आर्टेमिस-III मिशनसह भविष्यातील चंद्र मोहिमांसाठी चंद्रावरील अज्ञात प्रदेश शोधणार आहे. या मोहिमेचे लक्ष्य हे येत्या काही वर्षात चंद्रावर मानवांना उतरवण्याचे आहे. श्री कार्तिक म्हणाले, ‘चंद्राचा दक्षिण ध्रुव अनेक वैज्ञानिक संधी देत आहे. या प्रदेशाचे शोध आपल्याला मौल्यवान माहिती देतात , जी आपल्याला चंद्राचा इतिहास आणि उत्क्रांती समजून घेण्यास हातभार लावतात. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की या मोहिमेचे निष्कर्ष केवळ चंद्राच्या पर्यावरणाविषयीची आपली समज समृद्ध करणार नाहीत तर भविष्यातील चंद्र संशोधन प्रयत्नांसाठी मार्ग मोकळा करतील. च्या. सिवन म्हणाले, ‘या मोहिमांमधून आम्ही नवीन तांत्रिक क्षमता आत्मसात करू ज्यामुळे अवकाश संशोधनातील आमचे कौशल्य वाढेल.